नागपूर : केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी आज ६८ वा वाढदिवस साजरा करत आहेत. एक साधा स्वयंसेवक म्हणून सुरू झालेला त्यांचा प्रवास आज भारतातील सर्वाधिक लोकप्रिय आणि कार्यक्षम मंत्र्यांपैकी एक म्हणून ओळख मिळविण्यापर्यंत पोहोचला आहे. त्यांच्या कार्यशैली, विकासात्मक दृष्टिकोन आणि परिणामकारक नेतृत्वामुळे ते केवळ सत्ताधाऱ्यांकडूनच नव्हे तर विरोधकांकडूनही सतत प्रशंसेस पात्र ठरले आहेत. त्यांच्या पुढाकाराने उभारल्या गेलेल्या महामार्गांची चर्चा देशातच नव्हे तर आंतरराष्ट्रीय पातळीवरही होत आहे.
प्रारंभिक जीवन : स्वयंसेवक ते नेतृत्वापर्यंत
नितीन जयराम गडकरी यांचा जन्म २७ मे १९५७ रोजी नागपूर येथे एका मध्यमवर्गीय कुटुंबात झाला. शिक्षणासोबत त्यांनी लहानपणापासूनच राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाशी नाते जोडले आणि समाजकार्यात सक्रीय सहभाग घेतला. त्यांनी नागपूर विद्यापीठातून वाणिज्य पदव्युत्तर शिक्षण, कायद्याची पदवी आणि बिझनेस मॅनेजमेंटमध्ये डिप्लोमा प्राप्त केला. त्यांच्या नेतृत्वकौशल्याचे प्रारंभिक दर्शन ABVPच्या कार्यकाळात घडले.
राजकारणातील प्रारंभ : जमिनीशी जोडलेले नेतृत्व
राजकारणातील प्रारंभ : जमिनीशी जोडलेले नेतृत्व१९८० च्या दशकात त्यांनी भारतीय जनता पक्षाच्या युवक शाखेतून राजकीय प्रवास सुरू केला. १९८९ मध्ये ते प्रथमच महाराष्ट्र विधान परिषदेचे सदस्य झाले. १९९५ मध्ये शिवसेना-भाजप युती सत्तेत आल्यानंतर त्यांना सार्वजनिक बांधकाम मंत्रीपद मिळाले. त्याकाळात त्यांनी मुंबई-पुणे द्रुतगती मार्गाची निर्मिती करून देशाला पहिले सहापदरी एक्सप्रेसवे दिले. मुंबईतील ५० हून अधिक उड्डाणपूल उभारल्यामुळे त्यांना “फ्लायओव्हर मॅन” अशी उपाधी लाभली.
Gold Rate
15 july 2025
राष्ट्रीय स्तरावर उदय : भाजपाध्यक्षपद आणि संघटन कौशल्य
२००९ मध्ये त्यांनी भारतीय जनता पक्षाचे राष्ट्रीय अध्यक्षपद स्वीकारले. त्या वेळी पक्ष लोकसभा निवडणुकीतील पराभवातून सावरत होता. गडकरींनी संघटनात्मक बदल, नवीन नेतृत्व घडवणे आणि कार्यपद्धतीत सुधारणा करत पक्षाला बळ दिले. यामुळे अनेक राज्यांत भाजपने विजय मिळवले.
केंद्रीय मंत्री म्हणून प्रभावी कार्यकाळ
केंद्रीय मंत्री म्हणून प्रभावी कार्यकाळ२०१४ मध्ये नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखालील सरकार स्थापन झाल्यानंतर गडकरींना रस्ते परिवहन, महामार्ग आणि जहाजराणी मंत्रालयाची जबाबदारी देण्यात आली. त्यांच्या नेतृत्वात भारतात रस्ते बांधणीचा वेग १२ कि.मी./दिवसावरून ३० कि.मी./दिवसापर्यंत वाढला. राष्ट्रीय महामार्गांची लांबी ९१,००० कि.मी. वरून १,४६,००० कि.मी. झाली.
‘भारतमाला’ आणि ‘सागरमाला’सारख्या मेगाप्रकल्पांनी देशात वाहतूक क्रांती घडवून आणली. मोटर वाहन कायद्यात सुधारणा करून रस्ते सुरक्षेला प्राधान्य देण्यात आले. त्यांच्या कामकाजात पारदर्शकता, जलद निर्णय क्षमता आणि तंत्रज्ञानाचा वापर ठळकपणे दिसून येतो.
नवीन ऊर्जा व पर्यावरणपूरक धोरणांचा पुरस्कार
गडकरींनी जैव इंधन, इलेक्ट्रिक वाहने आणि ग्रीन हायड्रोजनला चालना देण्यासाठी अनेक योजना सुरू केल्या. “भारत हा आयातक नसून ऊर्जेचा निर्यातक देश व्हावा” ही त्यांची महत्त्वाकांक्षा आहे. ब्राझीलमध्ये प्रवासी भारतीय परिषदे दरम्यान त्यांनी भारताला ‘ग्रीन इनोव्हेशनचा हब’ म्हणत परदेशी गुंतवणूकदारांना आमंत्रण दिले.
लोकसभेतील भक्कम उपस्थिती
२०१४ मध्ये त्यांनी नागपूर लोकसभा मतदारसंघातून निवडणूक लढवली आणि काँग्रेसच्या दिग्गज नेत्याला दोन लाखांहून अधिक मतांनी पराभूत केले. २०१९ आणि २०२४ मध्येही त्यांनी सलग विजय मिळवत नागपूरचे प्रतिनिधित्व कायम ठेवले. त्यांच्या स्वच्छ प्रतिमेचे, विकासकामांचे आणि नम्र वर्तनाचे सर्वच राजकीय पक्षांमध्ये कौतुक होते.
खाजगी जीवन आणि तत्त्वनिष्ठा
गडकरी सध्या जीवनशैली जगणारे, शाकाहारी आणि आरोग्याबाबत सजग नेते आहेत. त्यांची पत्नी कंचन गडकरी आणि तीन मुले देखील सामाजिक कार्यात रस घेतात. गडकरी अनेक वेळा म्हणतात, “राजकारण ही माझ्यासाठी सेवा आहे, सत्ता नव्हे.”
६८व्या वर्षीही जोश आणि प्रेरणेचे प्रतीक
६८व्या वर्षीही जोश आणि प्रेरणेचे प्रतीकनितीन गडकरी हे केवळ भाजपसाठीच नव्हे तर संपूर्ण देशासाठी एक प्रेरणास्रोत आहेत. सादगी, कर्तव्यपरायणता आणि दूरदृष्टी यांचे आगळेवेगळे मिश्रण त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वात दिसते. त्यांचे आयुष्य सिद्ध करते की, समर्पण आणि सकारात्मक दृष्टीकोन असलेल्या सामान्य स्वयंसेवकालाही देशाच्या विकासात असामान्य योगदान देता येते.
