जेव्हा मी नागपूर शहराचा पोलीस आयुक्त म्हणून पदभार स्वीकारला, तेव्हा कायदा आणि सुव्यवस्था राखणे, गुन्हेगारीवर नियंत्रण आणणे, आणि जनतेच्या सुरक्षेची हमी देणे या पारंपरिक जबाबदाऱ्या पार पाडाव्यात, अशीच माझी अपेक्षा होती.
परंतु एका दुपारी माझ्या कार्यालयात जे घडलं, त्यासाठी मी तयार नव्हतो.
एक आई आली — कंपलेल्या हातांनी, गप्प, पण पूर्णतः तुटलेली. तिच्या डोळ्यांत अश्रू होते — काही न बोलताही खूप काही सांगणारे.
Gold Rate
15 july 2025
माझ्या स्टाफच्या आधाराने तिने हळूहळू बोलायला सुरुवात केली. तिचं म्हणणं अजूनही माझ्या मनात कोरलेलं आहे —
“सर, तुम्हीच शेवटची आशा आहात.
माझा मुलगा फक्त सोळा वर्षांचा आहे.
तो अमली पदार्थांच्या आहारी गेलेला आहे.
तो हिंसक झाला आहे.
त्याने माझ्यावर हात उचलला.
तो घरातून चोरी करतो.
ना खातो, ना झोपतो…
आम्ही काय करावं, समजत नाही.”
ही केवळ तिची कथा नव्हती.
ही अनेक घरांची, अनेक पालकांची कथा होती.
आपल्या समाजात एका अंधारात पसरत चाललेली ती एक शांत, पण घातक साथ होती — दिसत नव्हती, पण घरं तोडत होती, मुलं हरवत होती, भविष्य अंधारात ढकलत होती.
त्याच क्षणी “ऑपरेशन थंडर” या मोहिमेची सुरुवात झाली.
ही केवळ छापेमारी नव्हती — ही होती एक शपथ.
शहरी सुसुटीत कारवाई नव्हे, तर एक शहराला जागं करणारी, तरुणाईला वाचवणारी आणि भविष्य टिकवणारी मोहीम.
मी लगेचच सर्व पोलीस अधिकाऱ्यांची बैठक घेतली.
स्पष्ट निर्देश दिले —
केवळ लहान सहान ड्रग्ज विक्रेत्यांवर नव्हे, तर संपूर्ण साखळीवर कारवाई व्हावी लागेल.
निर्माते, वाहक, पुरवठादार, तस्कर आणि वापरकर्ते ही साखळीचे भाग आहेत.
ही साखळी तोडलीच पाहिजे.
जुने प्रकरणांचे फेर पडताळणी सुरू झाली.
गुप्तचर यंत्रणा सक्रिय करण्यात आल्या.
नंतर, एका रात्री नागपूर शहरभर एक मोठी आणि समन्वयित मोहीम राबवण्यात आली.
या एका कारवाईत ८०० पेक्षा अधिक सराईत आरोपींना ताब्यात घेण्यात आले.
ही केवळ धाडसाची नव्हे, तर कायद्याच्या जोराची घोषणा होती —
या क्षेत्रात गुन्हेगारीला आता पाठीशी घालणं शक्य नाही.
कारवाईनंतर MCOCA, PIT NDPS, MPDA यांसारख्या कडक कायद्यांतर्गत गुन्हे दाखल करण्यात आले.
पण “ऑपरेशन थंडर” ही केवळ आकडेवारी नव्हती.
ही होती एक व्यवस्थात्मक सुधारणा.
NDPS विभागात बदल करण्यात आले.
समर्पित अधिकाऱ्यांना अधिक जबाबदारी आणि प्रशिक्षण देण्यात आले.
निष्क्रिय अधिकारी बाजूला काढले गेले.
प्रत्येक प्रकरणात वैज्ञानिक दृष्टिकोन ठेवून तपास सुरू झाला.
कोण पुरवतो, कोण वापरतो, कोण साखळीतील कडी आहे — बॅकवर्ड आणि फॉरवर्ड लिंकेज शोधले गेले.
परिणामी, ठोस पुरावे आणि प्रथमच PIT NDPS Act अंतर्गत कारवाई यशस्वी रित्या करण्यात आली.
प्रत्येक जप्त केलेल्या ड्रग्जच्या पाठीमागे, प्रत्येक गुन्ह्याच्या फाईल मागे एक व्यथा होती.
आमच्या तपासात एक भयंकर वास्तव समोर आलं —
पेडलर हे तरुण मुलं आणि मुलींना लक्ष्य करतात.
सुरुवातीला फुकट ड्रग्ज देतात, हळूहळू त्यांना व्यसनात अडकवतात,
आणि मग शोषण सुरू होतं.
काही मुली या साखळीत अडकून देहविक्रीच्या गर्तेत जातात.
काही इतकं तुटतात की स्वतःचं आयुष्य संपवतात.
या गोष्टी केवळ आकडेवारी नाहीत.
या आहेत मौनातल्या किंकाळ्या.
म्हणूनच आम्ही कारवाई बरोबरच जागृती आणि सशक्तीकरण यावर भर दिला.
आमच्या मोहिमेतून नागपूर शहरातील ८७,००० विद्यार्थ्यांपर्यंत व्यसनमुक्तीचा संदेश पोहोचवण्यात आला.
पोलीस अधिकारी शाळा, कॉलेज आणि संवेदनशील भागात जाऊन संवाद, चर्चासत्रं आणि समुपदेशन करतात.
याशिवाय १७,००० पेक्षा अधिक विद्यार्थ्यांनी गृहमंत्रालयाच्या पोर्टलवर “अँटी-ड्रग प्लेज” घेतला आहे.
आम्ही सर्व शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये “अँटी-ड्रग क्लब्स” स्थापन करण्याचा प्रस्ताव दिला आहे,
जे विद्यार्थ्यांमध्ये नेतृत्व निर्माण करतील आणि वेळीच इशारा देतील.
आज नागपूरमध्ये एक सकारात्मक बदल दिसून येतोय.
घरांमध्ये संवाद सुरू झालाय.
शिक्षक जागरूक झालेत.
पालक प्रश्न विचारतायत.
पोलीस केवळ कायदा राबवणारे नाहीत, तर मार्गदर्शक, समुपदेशक आणि रक्षक बनले आहेत.
पण आपली लढाई अजून संपलेली नाही.
मी सर्व पालकांना विनंती करतो —
मुलांचे पहिले मित्र बना.
त्यांच्याशी बोला.
त्यांच्या वर्तनात, मन:स्थितीत बदल दिसतो का ते पाहा.
शांतता किंवा तटस्थता हे इशारे असू शकतात.
दुर्लक्ष करू नका.
आपलं लक्ष त्यांना वाचवू शकतं.
शिक्षकांनो — तुम्ही समाजाचे पहारेकरी आहात.
तुमचं निरीक्षण, एक फोन कॉल, एक शंका — कदाचित एखाद्याचं आयुष्य वाचवू शकते.
**आणि नागपूरच्या तरुणांनो —
तुम्ही दुर्बल नाहीत.
व्यसनाला “नाही” म्हणणं ही तुमची शक्ती आहे.
तुम्हाला पलायनाची गरज नाही,
तुम्हाला स्वप्न पाहण्याची आणि त्यासाठी झगडण्याची गरज आहे.
आयुष्य निवडा — नशा नव्हे.
२६ जून रोजी, आंतरराष्ट्रीय अमली पदार्थ विरोधी दिन साजरा होत असताना,
फक्त कार्यक्रम न करता कृती करा.
बोला. हस्तक्षेप करा. वाचवा.
पुन्हा एखादी आई अश्रूंनी भरलेल्या डोळ्यांनी आणि हताश मनाने कोणत्यातरी कार्यालयात यायला नको.
चला, आपण एक असं नागपूर घडवू,
जिथे एकही मुलगा किंवा मुलगी व्यसनाचं शिकार होणार नाही.
एक असा समाज तयार करू,
जो धैर्याला प्राधान्य देईल,
संवेदनशीलतेला जागवेल,
आणि आयुष्याला स्वीकारेल.
अखेर, १ मार्च २०२४ ते १७ जून २०२५ या कालावधीत,
५४० प्रकरणं दाखल करण्यात आली असून ७३० आरोपींना अटक करण्यात आली आहे.
यामध्ये सर्व प्रकारच्या अमली पदार्थांचा समावेश असून,
एकूण जप्त मालमत्तेची किंमत ₹८ कोटी ६५ लाखांहून अधिक आहे.
नशेला “नाही” म्हणूया.
धैर्याला होकार द्या.
व्यसनमुक्त नागपूरसाठी एकत्र येऊया.
चला, आपण एकत्र येऊन या संकटावर थडर करूया.
चला, आपल्या भविष्याचं रक्षण करूया.
