महाराष्ट्र शासनाने नुकतीच ‘नवीन नागपूर’ या उच्च-तंत्रज्ञानाधारित शहराच्या प्रकल्पाला तत्त्वतः मंजुरी दिली आहे. नागपूर महानगर प्रदेश विकास प्राधिकरणाच्या (NMRDA) अंतर्गत राबविण्यात येणारा हा प्रकल्प बेंगळुरू व हैदराबादसारख्या इनोव्हेशन हब्सच्या धर्तीवर विकसित केला जाणार असल्याचं सांगण्यात येतंय.
परंतु नागपूरकरांचा एक स्पष्ट प्रश्न आहे –
‘मिहान’चा काय झाला?
Gold Rate
24 May 2025
MIHAN: विस्मरणात गेलेला महासंकल्प?
कधी काळी नागपूरच्या आर्थिक भविष्याचा आधारस्तंभ मानला गेलेला MIHAN (मल्टी-मोडल इंटरनॅशनल कार्गो हब अँड एअरपोर्ट नागपूर) प्रकल्प आजही पूर्णत्वास गेलेला नाही. विकासकांमध्ये रस कमी, रोजगार संधी अपूर्ण, आणि मोठ्या प्रमाणावर जमीन अजूनही वापरात नाही – ही वस्तुस्थिती आहे.
मग सरकारने अजून एक नविन प्रकल्प का घोषित केला?
MIHAN अजून अपूर्ण असताना नवीन नागपूरसारखा प्रकल्प का?
‘नवीन नागपूर’ प्रकल्प नेमका काय आहे?
शासनाच्या प्राथमिक माहितीनुसार, ‘नवीन नागपूर’मध्ये पुढील बाबींचा समावेश असेल:
- स्मार्ट शहर रचना व हरित ऊर्जा प्रणाली
- IT व स्टार्टअप क्षेत्रांसाठी विशेष झोन
- नियोजित निवासी आणि व्यावसायिक क्षेत्र
- अत्याधुनिक दळणवळण व पायाभूत सुविधा
परंतु प्रकल्पाचे स्थान, निधी व्यवस्था व अंमलबजावणीचे तपशील अजूनही अस्पष्ट आहेत.
मिहान आणि नवीन नागपूर: एकमेकांशी संबंधित की स्पर्धक?
मिहानचा उद्देश होता लॉजिस्टिक्स, उत्पादन व विमानतळ केंद्रित उद्योग; तर नवीन नागपूर हा डिजिटल, स्टार्टअप्स व इनोव्हेशन यांवर लक्ष केंद्रीत करत आहे. मात्र, दोन्ही प्रकल्प समांतर चालविण्याचा स्पष्ट आराखडा अद्याप सादर झालेला नाही.
निवडणूक लक्षात घेऊनच घोषणा?
नागपूर महानगरपालिका निवडणुका तोंडावर असताना, या घोषणेचं राजकीय परिप्रेक्ष्यात मूल्यांकन केलं जातं आहे. पूर्वीही निवडणुका आल्या की मोठे प्रकल्प जाहीर होतात, पण अंमलबजावणी नाहीशी होते – असा अनुभव नागरिकांना आहे.
विद्यमान नागपूरला दुर्लक्ष का?
नागपूरमध्ये सध्या:
- मेट्रो रेल्वे
- स्मार्ट सिटी प्रकल्प
- भक्कम रस्ते आणि नागरी सुविधा
यांसारखे महत्त्वाचे प्रकल्प सुरु आहेत. त्यातच गुंतवणूक वाढवून विद्यमान नागपूरला अधिक सक्षम का करू नये?
नागरिकांचा सरकारकडे सवाल
नवीन नागपूरच्या घोषणेनंतर खालील प्रश्न उपस्थित होतात:
- मिहानचा काय होणार? तो पूर्ण होणार की सोडून देणार?
- नवीन नागपूर नेमका कुठे उभा राहणार?
- निधी, वेळापत्रक आणि अंमलबजावणी कोण करणार?
- रोजगाराच्या संधी कितपत खऱ्या ठरणार?
विकासाची स्वप्नं दाखवणं सोपं आहे, पण ती प्रत्यक्षात उतरवणं खूप महत्त्वाचं आहे. मिहान पूर्ण न करताच नवीन नागपूरची घोषणा ही दिशाभूल करणारी वाटू शकते. नागपूरकरांना केवळ घोषणा नकोत, अंमलबजावणी आणि प्रामाणिकपणाची अपेक्षा आहे.
‘नवीन नागपूर’ हे भविष्य असू शकतं, पण ‘मिहान’ हे अपूर्ण वर्तमान आहे – आणि ते विसरून चालणार नाही.
