नागपूर : मानव–वन्यजीव संघर्ष सतत वाढत असताना महाराष्ट्र सरकारने आता त्यावर नियंत्रण आणण्यासाठी मोठी पावले उचलली आहेत. राज्याचे वनमंत्री गणेश नाईक यांनी नागपुरात पत्रकार परिषदेत घोषणा केली की, व्याघ्र (टायगर) प्रकल्पाच्या धर्तीवर महाराष्ट्रात लवकरच ‘तेंदुआ प्रकल्प’ म्हणजे बिबट्या प्रकल्प सुरू केला जाणार आहे. याअंतर्गत राज्यातील प्रत्येक जिल्ह्यात आधुनिक प्राणी संग्रहालय उभारले जाणार आहेत.
आधुनिक तंत्रज्ञानासह प्राणी संग्रहालय-
या संग्रहालयांमध्ये तेंदुआ तसेच इतर वन्यप्राण्यांचे वर्तन, संरक्षण, व्यवस्थापन आणि संशोधनासंदर्भातील सविस्तर माहिती उपलब्ध असेल. संग्रहालयांना अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाची जोड दिली जाणार असून ते वन विभागाच्या प्रमुख संशोधन केंद्रांशी थेट जोडले जातील.
Gold Rate
25 Oct 2025
मानव–वन्यजीव संघर्ष कमी करण्यासाठी नवी उपाययोजना-
संघर्ष टाळण्यासाठी राज्य सरकारने ५०० फूट रुंद बांस कुंपण योजना राबवण्याचा निर्णय घेतला आहे. या कुंपणामुळे तेंदूए जंगलाबाहेर शेतांमध्ये किंवा गावांमध्ये भटकून जाण्याची शक्यता मोठ्या प्रमाणात घटेल. त्यामुळे शेतकरी व ग्रामीण नागरिकांची सुरक्षा वाढणार आहे.
तेंदूएंची संख्या वाढत असल्याने विशेष धोरण-
राज्यात तेंदूएंची संख्या ५,००० वरून ६,००० पर्यंत वाढण्याची शक्यता असल्याने त्यांच्या स्थलांतर, संरक्षण आणि व्यवस्थापनासाठी स्वतंत्र धोरण आखले जात आहे. पुणे आणि नागपूर येथील ऑरेंज सिटी सेंटर यांना तेंदुआ व्यवस्थापनाच्या विशेष प्रशिक्षण केंद्रांमध्ये विकसित केले जाईल. येथे अधिकारी व कर्मचारी यांना मानव–वन्यजीव संघर्ष हाताळण्यासाठी तज्ज्ञांकडून प्रशिक्षण दिले जाईल.
वन्यजीव संरक्षण आणि ग्रामीण सुरक्षिततेकडे महत्त्वाचे पाऊल-
राज्य सरकारची ही नवी योजना वन्यजीवांचे वैज्ञानिक संवर्धन, त्यांच्या व्यवस्थापनातील सुधारणा आणि ग्रामीण भागातील सुरक्षा उपायांची मजबुती या दिशेने ऐतिहासिक पाऊल मानली जात आहे. वन्यजीव आणि मानव यांच्यातील संतुलन पुन्हा प्रस्थापित करण्यासाठी हा प्रकल्प महत्वाची भूमिका बजावेल, अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे.
